سایزینگ لوله ها

سایزینگ لوله ها

مفاهیم اولیه پایپینگ

پایپینگ یا لوله گذاری به معنای استفاده از لوله هایی با طول و قطر مشخص و از جنس پلی اتیلن، فلز یا پلاستیک برای صنایعی مانند نفت و گاز است. همچنین، مفاهیم اولیه پایپینگ مواردی مانند ساخت لوله، طراحی لوله، مدیریت و کنترل و نظارت بر مراحل مختلف و عملکرد و نصب لوله ها را در بر میگیرد.
با توجه به اینکه ، پایپینگ بیشتر در بحث ایجاد و طراحی خطوط لوله گاز و نفت حائز اهمیت است، بنابراین باید از ایمنی این خطوط اطمینان حاصل کرد.در همین راستا، مهندسین این حوزه باید به نوع مواد انتقال دهنده، لوله مناسب برای انتقال و ضخامت لازم برای این لوله ها نیز توجه کنند. علاوه براین، برخی از مولفه ها مانند فشار نفت و گاز و شرایط محیطی نیز باید هنگام پایپینگ در نظر گرفته شود. 
به طور معمول، در خطوط لوله های نفت و گاز از انواع خطوط لوله انتقال، خطوط لوله بارگیری نفت یا گاز، خطوط لوله جریان، خطوط لوله زیردریایی و..... استفاده می شود. قابل ذکر است که از نرم افزار CAD برای طراحی این لوله ها بهره میبرند. 
سرفصل های این مقاله شامل مفاهیم اولیه پایپینگ، مواد اولیه تولید لوله، سایزینگ لوله‌ها، آموزش طراحی پایپنگ و جانمایی تجهیزات، دوره طراحی پایپنگ و جانمایی تجهیزات ، مدرک طراحی پایپنگ و جانمایی تجهیزات ، گواهینامه طراحی پایپنگ و جانمایی تجهیزات ، روش‌های اتصال لوله و کاربرد فیتینگ‌ هستند. 

مواد اولیه تولید لوله

غالبا، از مود مختلفی برای ساخت پایپ استفاده می شود اما بهترین مواد اولیه تولید لوله، همان پلی اتیلن است. این لوله ها، در دما و فشار زیاد و با ترکیبی از هیدروکربن و اتیلن ساخته شده و با نام تجاری PE60, PE 80 و PE 100 شناخته می شوند. البته، هر کدام از این لوله ویژ گی های منحصر به فردی داشته و برای موارد خاص مناسب هستند که به اختصار توضیح میدهیم:  
PE 80
این لوله دارای وزن و ضخامت مطلوب بوده و قیمت تمام شده آن هم کمتر است. 
PE60
این نوع از لوله، جدیدتر از دیگر انواع بوده و ضخامت بیشتری دارد. با این حال، تولید آن هزینه بر بوده و نمیتوان برای پروژه های بزرگ از آن استفاده کرد. 
PE 100
این لوله، تمام مزیت های دیگر لوله ها  را به همراه داشته و در برابر انواع ترکها و آب مقاومت زیادی دارد. علاوه بر این، این لوله ها بسیارانعطاف پذیر تر بوده و نسبت به انوع مشابه ایمن تر هستند. 

سایزینگ لوله‌ها

به طور معمول، سایزینگ لوله‌ها باتوجه به کارایی و عملکردشان متفاوت است. غالبا، سایز لوله برای موادی که در لوله خوردگی ایجاد کنند متفاوت از موادی است که آسیبی به لوله وارد نمی کنند. علاو بر این، برخی از سایزها نیز از قبل فقط برای یک سری از مواد در نظر گرفته شده اند. 
بنابراین، باید پیش از انتخاب سایز لوله به مواردی مانند نوع ماده ای که در لوله جریان دارد، سرعت عبور ماده در لوله و ترکیبات ماده توجه جدی داشت تا بعد از انتخاب و جایگذاری مشکلی برای خط لوله پیش نیاید. علاوه براین، ویژگی ها و دانسیته و ضخامت لوله ها نیز باید تجزیه و تحلیل شده و تناسب آنها با مواد انتخابی توسط مهندسین مورد تایید قرار بگیرد تا بتوان از آن برای خطوطی مانند نفت و گاز استفاده کرد.  

آموزش طراحی پایپینگ و جانمایی تجهیزات

پایپینگ، یکی از بحث های مهم در صنعت نفت و گاز بوده که معمولا توسط مهندسین مشاور این امر مطرح شده و در صورت وجود هر گونه مشکل، راه حلی برای آن ارایه می شود. بنابراین، از این جهت که پایپینگ با سرمایه های ملی ما در ارتباط است ، افرادی که در راس کار قرار میگیرند باید دارای تجربیات عملی و علمی ارزشمند بوده و گواهینامه طراحی پایپینگ و جانمایی تجهیزات نیز داشته باشند. 
در همین راستا، مرکز آموزش مجازی پارس، دوره آموزشی طراحی پایپینگ و جانمایی تجهیزات را برای مهندسینی که به این حیطه آگاهی دارند، ارایه کرده است. دوره طراحی پایپینگ و جانمایی تجهیزات به دانش پذیران امکان میدهد تا اطلاعات خود را تکمیل کرده و برای مشاغلی در این زمینه آماده شوند. علاوه بر این، در پایان دوره، به دانش پذیرانی که در آزمون آنلاین موفقیتی کسب کنند، مدرک طراحی پایپینگ و جانمایی تجهیزات اعطا شده و دوره های طراحی پایپینگ، مبانی ساپورت گذاری در پایپینگ و مدیریت کیفیت و آموزش PDMS و مدلسازی پایپینگ و مدیریت کیفیت آن  نیز به آنها معرفی می شود.

روش‌های اتصال لوله

تاریخچه اتصال لوله به زمانی برمیگردد که انسانها از اینکار برای تغییر دادن مسیر آب در مسیر دلخواه خود استفاده کردند و در این راه از مصالحی مانند خاک و صخره کمک گرفتند. آنها در مراحل بعدی سد و خاک ریز درست کرده و رفته رفته با اتصال انواع لوله ها، لوله گذاری را تمرین کردند. 
امروزه برای اتصال انواع لوله از روش های مختلفی استفاده می شود که با توجه به نوع ماده متغیر و متفاوت است. روش‌های اتصال لوله عبارتند از : 
اتصالات فلنجی: این اتصالات ، به جای مهره و برای بستن انواع لوله به کار میرود.
اتصالات پرسی مسی: این روش ، نوعی اتصال مکانیکی است که شامل استفاده از یک لوله و یک اورینگ آب بندی است. 
اتصالات رزوه ای: در این روش، از ماشین های رزوه تراشی برای لوله های کوچکی استفاده می شود که قطرشان، بین یک هشتم تا 2 اینچ باشد. البته، شکل رزوه باید با شکل اتصالاتی که انتخاب میکنیم، متناسب و هماهنگ باشد.
اتصالات مکانیکی: این روش اتصال، برای لوله های مخصوص فاضلاب شهری و مسیرهای هواکش کاربرد دارد. 
اتصالات جوشی فولادی: این اتصالات، برای مواردی که فشار زیادی به لوله وارد می شود، مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش، از جوشکاری ذوبی برای اتصال دو یا چند قطعه فلزی بهره میبرند. 

کاربرد فیتینگ‌

فیتینگ یا اتصال، از انواع اتصالات هستند که برای مسیرهای لوله کشی مستقیم و غیر مستقیم و برای اهداف متفاوت مورد استفاده قرار میگیرند. علاوه بر این، میتوان این واژه را به تمام تجهیزاتی که برای لوله کشی استفاده می شوند، شامل کوپلینگ ، زانویی ها، کاهنده ها و افزاینده های سطح، نیز تعمیم داد. 
کاربرد فیتینگ‌و اتصالات نیز به اندازه خود لوله ها حایز اهمیت بوده و معمولا جنس آنها از پلیمر و یا فلز انتخاب می شود. با این حال، برخی از اتصالات مانند اتصالات چدنی، اتصالات برنجی و استیل کاربرد و کارایی فراوانی داشته و طول عمرشان نیز نسبت به سایرین بیشتر به نظر میرسد. علاوه براین ، در هنگام انتخاب این اتصالات باید گزینه قیمت، بهداشتی بودن و تناسب با لوله اصلی و دیگر لوله ها را نیز مد نظر قرار داد. 
مهندسینی که در حوزه پایپینگ تخصص دارند، ابتدا با مفاهیم اولیه پایپینگ اشنا شده و سپس در مورد مواد اولیه تولید لوله برای انواع خطوط گاز و نفت مظالعه و تحقیق کردند. آنها، با استفاده از علوم ریاضی، نسبت به شیوه های سایزینگ لوله ها، روش های اتصال لوله و انواع فیتینگ مناسب برای لوله ها آگاهی پیدا کرده اند.